#

Opinie – Verandering in het Midden-Oosten?

sep 15, 2020

Het wordt door velen een historisch verdrag genoemd. Afgelopen 13 augustus zijn de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) en Israël tot een verdrag gekomen. Dat maakte de Amerikaanse President Donald Trump bekend. Deze is vandaag, op 15 september 2020, ondertekend door beide landen in het Witte Huis in de Verenigde Staten in aanwezigheid van de Amerikaanse president Donald Trump, de VAE minister van buitenlandse zaken Abdullah bin Zayad, en de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Hiermee is de VAE het derde Arabische land na Egypte (1979) en Jordanië (1994) dat de diplomatieke banden met Israël normaliseert. 

Het verdrag betekent onder meer dat beide landen ambassades gaan openen maar ook hun economische relaties gaan intensiveren. Israël heeft onder meer beloofd om plannen voor gebiedsuitbreiding op de Westelijke Jordaanoever te bevriezen. Israel Katz, de Israëlische minister van Buitenlandse zaken, kondigde aan dat de VAE en Israël ook militair gaan samenwerken. Beide landen willen samen zo agressie van Iran tegengaan. Militaire samenwerking is niet nieuw, al langer waren er geheime militaire banden tussen beide landen. Dat dit nu openlijk wordt erkend betekent ook dat deze samenwerking kan worden uitgediept. Beide landen willen dus ook economisch samenwerken. De verwachting is dat dit onder meer voor directe vluchten gaat zorgen. De Israëlische luchtvaartmaatschappij El-Al heeft ter ere van het verdrag al een historische eerste vlucht naar de VAE gemaakt. 

Jarenlang vormden de Arabische landen een blok tegen Israël. Diplomatieke betrekkingen waren alleen mogelijk bij de vestiging van een Palestijnse staat. In dat blok lijken nu scheuren te ontstaan. Bahrein kondigde afgelopen week aan om ook de betrekkingen met Israël te normaliseren terwijl landen als Oman, Saoedi-Arabië en Marokko de toenadering prezen. Ook Egypte en Jordanië, die al langer diplomatieke banden hebben met de Joodse staat, prezen het akkoord eveneens. Dit tot grote onvrede van de Palestijnse Autoriteit en Hamas die geschokt reageerden. Niet alle landen in de regio zijn positief. De Turkse president Erdogan dreigde de diplomatieke relatie met de VAE te verbreken en Iran verweet de VAE hypocriet te zijn.

Wat betekent dit akkoord voor de situatie van Israël in het Midden-Oosten? Premier Benjamin Netanyahu hoopt op een “domino-effect” in het Midden-Oosten. Met Bahrein heeft hij al een eerste andere toezegging terwijl er zeer waarschijnlijk directe vluchten naar Marokko komen. Ook landen als Oman, Koeweit, Soedan, en zeer misschien Saoedi-Arabië overwegen dezelfde stap te maken. Tot dusverre zijn deze landen voorzichtig in hun uitspraken.

Het verdrag tussen de VAE en Israël is historische en baanbrekend. De precieze impact is nog ongewis. Toch kunnen we optimistisch zijn. Israël verkeerde jarenlang in een isolement in een grotendeels vijandige regio. De gevaren zijn er nog steeds, toch zijn er nu enkele vrienden bijgekomen.