En ik sprak niet
Omdat ik geen communist was Daarna kwamen ze voor de socialisten
En ik sprak niet
Omdat ik geen socialist was Daarna kwamen ze voor de vakbondsleden
En ik sprak niet
Omdat ik geen vakbondsman was Daarna kwamen ze voor de joden
En ik sprak niet
Omdat ik geen jood was Toen kwamen ze voor mij
En er was niemand meer
Om voor mij te spreken ”
– Martin Niemôller
De Black Lives Matter-beweging is opgericht in 2013 en groeide enorm na de moord op George Floyd in 2020. Niet alleen de moord op Floyd maar structureel politiegeweld jegens zwarte Amerikanen resulteerde in een orkaan van woede. Niet alleen in Amerika maar ook internationaal is de steun voor de beweging de afgelopen jaren toegenomen. Van Minneapolis tot en met Sydney, overal ter wereld gaan mensen de straat op in solidariteit met kwetsbare zwarte groepen.
Joodse groepen over de hele wereld hebben nagedacht hoe hun solidariteit te uiten. Toch is dit minder makkelijk dan het lijkt. Joden begrijpen heel goed hoe zwarte groepen in Amerika, Europa en Australie zich voelen. De BLM-beweging is een diverse groep met verschillende politieke meningen. Veel aan de BLM-beweging verbonden groepen en individuen richtten zich ook tegen Israël. Zij verklaren zich solidair met de Palestijnen en stellen dat racistisch politiegeweld in Amerika en Europa vergelijkbaar is met wat er in Israël gebeurt. Naast dit soort dubieuze vergelijkingen zijn er ook synagoges vernield en in Parijs werden tijdens een protest antisemitische leuzen gebruikt.
In Amerika is de Nation of Islam uiterst succesvol gebleken in verdeeldheid zaaien tussen Afro-Amerikanen en Joden. Deze beweging staat onder leiding van de beruchte antisemiet Louis Farrakhan en is verbonden met ‘Students of Justice in Palestine’, ‘American Muslims for Palestine’ en de ‘Muslim Students’ Association’. Deze groepen hebben zich veelvuldig schuldig gemaakt aan het demoniseren van Israël. Normaal gesproken is dit een aparte discussie maar deze wordt nu vermengd met het racismedebat. Hierdoor worden groepen tegen elkaar opgezet en krijgen Joden te maken met discriminatie.
Dit probleem bestaat al langer dan de George Floyd-protesten. De Anti-Defamation League claimt dat het antisemitisme onder Amerikanen van Europese afkomst de afgelopen 20 jaar tussen 12% en 20% is gestegen. Het antisemitisme onder Afro-Amerikanen is daarentegen gestegen met maar liefst 34%. Zo werd de moordpartij in de Amerikaanse stad Jersey gepleegd door een zwarte Amerikaan. De daders werden gevoed door antisemitisme en vielen een Joodse supermarkt aan en vermoordden twee Joden. Sommige Afro-Amerikaanse toeschouwers prezen de daders en noemden het gerechtigheid vanwege het groeiende aantal chassidische Joden in Jersey. Ook tijdens de George Floyd-protesten waren er veel rellen. In Los Angeles zijn vijf synagogen en drie Joodse scholen vernield. Anti-Israël leuzen werden gebruikt toen Joodse winkels werden geplunders.
Dit probleem mag Joden er niet van weerhouden zwarte gemeenschappen te steunen. Als minderheidsgroep hebben Joden millennia lang racisme meegemaakt en zijn ze geconfronteerd met stereotypering en geweld. Veel Joodse bewegingen sloten zich daarom ook aan bij Martin Luther King Jr..
Ook StandWithUs NL denkt na hoe de solidariteit met zwarte Amerikanen en gemeenschappen overal ter wereld te kunnen uiten. We hebben contact opgenomen met Erykah Soria, een bekende Afro-Amerikaanse en tevens Joodse activist. Ze studeert aan de Ohio University en wil dat iedereen kan deelnemen aan de strijd. Erykah Soria heeft over dergelijke kwesties geschreven in het Jewish Journal en was te zien op TLVi.
We stelden haar de volgende vragen:
‘Waarom denk je dat het voor Joodse groepen moeilijk is om solidariteit met BLM te tonen? Komt het door politieke botsingen en daaruit voortvloeiende tegenstellingen of iets anders?
Soria: Veel mensen verwarren de beweging met de organisatie en kiezen ervoor om dat als excuus te gebruiken om zwarte levens niet te ondersteunen. Hoewel de organisatie controversiële dingen heeft gezegd over Joden en Israël, gaat de beweging specifiek over het redden van zwarte levens. Daarnaast wordt er te veel vergeleken. “Wie was er voor ons toen wij deze problemen hadden”, is een veelgehoorde klacht. Dit is een enorm probleem omdat dit een strijd is voor alle minderheden en een strijd voor gelijkheid.
‘Waarom beschouwt u Joodse solidariteit als cruciaal?’
Soria: Ik denk dat Joodse solidariteit belangrijk is omdat we een verenigd front moeten vormen. Als twee minderheidsgroepen die een groot trauma hebben opgelopen en dit generiek ervaren, weten we als geen ander hoe er tegen ons wordt aangekeken. Het moet worden bestreden, maar iedereen moet meedoen
Hoe was je ervaring met de protesten afgelopen weken?
Soria: Ik heb zowel goede als slechte ervaringen. Ik heb veel steun gekregen, wat ongelooflijk is. Iedereen die luistert en wil leren is belangrijk. Er is ook enige terugslag geweest, maar ik denk graag dat ik deed wat ik kon. Ik kan niet iedereen veranderen of ervoor zorgen dat iedereen wil vechten, maar ik kan er alles aan doen om degenen die willen luisteren te ondersteunen.